2024 sezonu, F1 CEO’su Stefano Domenicali’ye ve bizlere Formula 1’de işlerin nasıl devam edeceğinin kesin olarak öngörülemeyeceğini hatırlattı. Max Verstappen’in Bahreyn’deki dominant zaferinin ardından tüm yarışları kazanabileceği konuşuluyordu ancak süreç hiç de öyle olmadı.
Aslında sezonun ilk yarısında yedi farklı pilotun yarış kazanması – 2012’deki çılgın sezondan bu yana görülmemiş bir durumdu – yaz arasından sonra galibiyetler veya en azından takımlar şampiyonluğu için açık bir mücadele potansiyeli yarattı.
Domenicali, sezon başında karamsar fikirde olanlarla aynı düşüncede değildi çünkü bütçe limiti ve rüzgar tüneli kısıtlamalarının ardından gridin yakınlaşacağına her zaman inanıyordu.
F1 CEO’su Domenicali her zaman açık fikirli oldu ve bugün doğru görünenin yarın için yanlış olabileceğin farkındaydı. Yani Verstappen’in dominant performansının sürekli olamayacağını tahmin ettiği gibi, F1’in de uzun vadede sürekli değişen bir olgu olduğunun farkında.
Motorsport.com ile yaptığı geniş kapsamlı röportajda F1’in mevcut durumu hakkında konuşan Domenicali, Liberty Media’nın Formula 1’i devralmasının ardından oluşan popülerlik dalgasını sürdürmek için grand prix yarışlarının büyük bir fırsat sunduğunu belirtiyor.
Domenicali, “Sezonun başında söylediklerimin gerçekleştiğini görmekten çok memnunum. Herkes bunu politik nedenlerle söylediğime inanıyordu,” diyerek 2024 sezonunun tek pilot dominasyonuyla geçmeyeceğine dair olan inancını vurguladı.
“Bu durum kesinlikle 2025’in sonuna kadar sürecek. Sporda aksiyon ve drama kesinlikle devam edecek.”
2025 sezonu için yapılan bu yorum oldukça ilginçti çünkü pistteki mevcut rekabetin yanı sıra, 2026 sezonundaki yeni düzenlemelerin potansiyel olumsuz etkileri hakkında endişeler devam ediyor.
F1 2026 FIA car renders
Photo by: FIA
Padokta birçok kişi, gridi yakınlaştırmanın en iyi yolunun kuralları aynı tutmak olduğunu sürekli belirtiyor. Kuralları değiştirmenin ise işleri daha da karıştırdığı düşünülüyor.
Konu ile ilgili efsane tasarımcı Adrian Newey şunlar söylemişti: “Her şeyin birleşmeye başladığı ve taraftarların istediklerini heyecanı almaya başladığı bir dönemde, büyük bir değişiklikle karşı karşıyayız, çünkü hatırlayabildiğim kadarıyla ilk kez yeni bir güç ünitesi ve şasi aynı anda değişiyor.”
“Bu durumun gridde büyük değişikliklere neden olma ihtimali oldukça yüksek.”
Domenicali, 2026 düzenlemelerinin F1’in şu anda sunduğu tüm güzellikleri bozabileceği konusundaki artan endişeleri göz ardı etmiyor. Ancak bu değişiklik kararının arkasındaki nedenlerin anlaşılmasının önemli olduğuna inanıyor.
“Yaptığımız değişikliklerin her zaman bir nedeni var.”
“Her şeyden önce, mevcut durumun ilerisinde olmalıyız. 2026 teknik düzenlemesi, üreticilerin farklı bir teknolojiyle F1’e dahil olma ihtiyacına dayanıyordu. Bunun gerçekten temel ve kritik olduğuna inanıyorum.”
“Ayrıca bu teknik projenin merkezinde sürdürülebilir yakıtın olması, dünyadaki pazara daha düşük maliyetli bir yakıt sunulmasını hızlandıracaktır. Bundan eminim.”
“Bildiğiniz gibi şu anda sürdürülebilir yakıtın fiyatı normale göre çok yüksek, ancak F1 her zaman süreci hızlandırmada ve teknolojinin doğru yönde ilerlemesinde çok başarılı olmuştur. Bu yüzden gerçekten beklediğim şey bu ve herkesin bu yönde çalışacağından eminim.”
Stefano Domenicali
Photo by: Erik Junius
Bir üretici giriyor, bir üretici çıkıyor
Yeni kuralların getirdiği tüm olumlu sonuçlara rağmen – özellikle Audi gibi yeni üreticilerin ilgisini çekmek – elde edilen kazançların büyük maliyetlere değmediği yönünde bazı yorumlar ortaya çıktı.
Yeni regülasyonlarla birlikte milyarlarca dolar harcanarak %50 içten yanmalı (ICE) ve %50 elektrik gücü üreten yeni motor teknolojisine geçiliyor. Ancak Renault’nun güç ünitesi üretiminden çekilmesiyle birlikte F1’in bu büyük harcamalara rağmen üretici sayısını arttıramayacağı düşünülüyor.
Domenicali, yeni düzenlemelerin F1’i hem ilerletip hem de geriye götürdüğü görüşüne katılmıyor.
“Renault’nun kararı aslında başka bir duruma bağlıydı. Yanlış düzenlemelerden değil de belirli bir zaman diliminde sonuç alma gerekliliğinden kaynaklanıyordu.”
“Bu düzenlemeler tanımlandığında, üreticilerin şampiyonanın bir parçası olmaya gerçekten ilgi duyacağından emin olmamız gerekiyordu. Üreticiler tüm bu denklemde hayati bir unsur çünkü motor olmadan yarışmamız mümkün değil. Bu nedenle üreticilerin görüşlerine kulak vermemiz gerekiyordu.”
“Ve farklı üreticilerin farklı çıkarları nedeniyle, bu sonucun bir uzlaşma sürecinin ürünü olduğu doğru.”
“FIA yine de herkes için kabul edilebilir bir şey sağlamak için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalıştı.”
Esteban Ocon, Alpine A524
Photo by: Zak Mauger / Motorsport Images
Değişim hızını yavaşlatma
Stefano Domenicali, kuralların her beş yılda bir gridi altüst etmesi döngüsü üzerine düşünerek, artık bu devrim niteliğindeki kural değişikliklerinin hızını yavaşlatılma zamanının geldiğini düşünüyor.
“2030’da başka bir büyük değişiklik yapacak mıyız? Bugün bu soruya cevap verebilecek noktada değiliz çünkü bu yeni teknolojinin nasıl olacağını ve nasıl gelişeceğini beklememiz gerekiyor.
“Bu nedenle, bu konuyu tartışıp üreticilerin, takımların ve mühendislerin ihtiyaçlarının düzenlemeleri değiştirmeyi gerektirip gerektirmediğini anlamamız gerekecek.”
“Değişim ihtiyacı genellikle iki nedenle masaya yatırılır. Birincisi, motor sporlarının zirvesindeyiz ve en üst düzey teknolojiyi destekliyoruz.”
“İkincisi ise geçmişte daha netti: Amacı, araçların dominasyon dönemini durdurmaktı. Farklı renklere büründüğümüz zamanları hatırlıyorum [Domenicali, eski Ferrari takım patronu], bu oyunun bir parçası. Ancak şimdi, bütçe limiti ve aerodinamik kısıtlamalar gibi yeni unsurlarla bu durum artık tartışma konusu değil.”
“Dolayısıyla, gelecekteki asıl konu teknolojik meydan okuma olacak. Beş yıllık kısa bir döngüde bu kadar büyük değişimlerin gerekli olup olmadığı tartışılacak.”
Sergio Perez, Red Bull Racing RB20, Oscar Piastri, McLaren MCL38, George Russell, Mercedes F1 W15
Photo by: Zak Mauger / Motorsport Images
Araçları değiştirmek
Domenicali’ye göre değişmesi gereken bir şey daha var: Araçların ağırlığı.
“Sanırım gelecekte her zaman masada olacak olan şey, araçların ağırlığı ve boyutları olacaktır. Formula araç yaklaşımının nereden başladığını unutmamalıyız.”
“Şu anda araçlar daha büyük ve daha ağır durumda. Belki de bu yeni gelişimle birlikte gelecekte daha hafif olmayı hedefleyebiliriz.”
Ancak bu konuda tartışmak için biraz erken olduğunu düşünüyorum. Öncelikle 2026 için doğru teknik ve sportif düzenlemelere gerçekten hazır olmak için nasıl hazırlanabileceğimize bakalım, ardından en uygun zamanda bunu tartışacağız.”
2026 kurallarının revizyonuyla hedeflenen şeylerden biri de araçların hafifletilmesiydi, ancak ağırlığı azaltma çabaları başlangıçta umut edildiği kadar ileri gitmedi.
Bu sorun kısmen güvenlik ilerlemeleriyle ilgiliydi; daha sağlam araçlara sahip olmak ve Halo gibi güvenlik özellikleri ağırlık artışına neden olur. Ancak günümüz araçlarının ağırlığındaki diğer faktörlerden biri de güç ünitesi, özellikle piller.
F1, uzun vadede araç ağırlığını azaltmak istiyorsa, ağırlığı yüksek hibritlerden uzaklaşmaya çalışmak, kayda değer bir yol olabilir. Bu hidrojen teknolojisine geçiş ya da eski usul V8 motorlara geri dönüş olabilir. Domenicali bu konuda ilginç düşüncelere sahip
“Hidrojenin birçok nedenden dolayı – teknoloji, maliyet ve güvenlik dahil – orta vadede F1 için bir çözüm olacağını düşünmüyorum. Ancak, ağırlık azaltımı için uygun yol olacaktır, bu tür bir konseptle devam etmek ve ağırlığı azaltmaya yönelik adımlar atmak doğru olabilir.”
“Eğer sürdürülebilir yakıt sıfır emisyon sağlama görevini doğru şekilde yerine getirirse, motor ar-ge’sinde bu kadar karmaşık veya pahalı olmamıza gerek kalmayabilir. Bu durumda çok daha hafif ve belki de iyi bir sese sahip motorlara geri dönmeyi düşünebiliriz.”
“Bu tartışma noktası, kesinlikle yeni regülasyonların tanıtımından sonraki üç yıl içerisnde ele alınacaktır. Bu nedenle, nerede olduğumuzu ve durumun nasıl geliştiğini değerlendirmemiz gerekecek.”
F1 2026 FIA car renders
Photo by: FIA
“Ancak çok önemli bir şey var: Geriye bakıp işlerin ne kadar hızlı değiştiğini görmek. Birkaç yıl önce herkes ‘Elektrikli araçlar herkes için, sonsuza kadar’ diyordu. Şimdi ise bu fikre karşı çıkanlar daha fazla; bu yüzden dikkatli olmalıyız. Doğru yaklaşımı benimsediğimizden emin olmalıyız. Biz bir spor işindeyiz ve bu nedenle ihtiyaçlarımız ve sporumuz için doğru kararları almamız gerekiyor.”
Domenicali röportajının ikinci bölümünde ‘spor düzenlemelerindeki değişiklikler ve F1 filminin etkisi’ hakkında yorumlarda bulundu. Bu bölüm yarın yayınlanacak.
